Belonen

De leerkracht analyseert zo veel mogelijk samen met het kind, welk gedrag storend is voor zichzelf en voor de anderen in de klas. Vervolgens omschrijft hij samen met het kind het gewenste gedrag in termen van concreet en waarneembaar gedrag. Rustig werken betekent bijvoorbeeld: je tafel leeg, vinger opsteken als je iets wilt vragen, enzovoort. De gerichtheid op een stukje concreet gedrag betekent dat het kind weet wat er van hem verwacht wordt. Het kind wordt beloond na gewenst gedrag en heeft succeservaringen. De leerkracht is minder gericht op het storende gedrag.

De leerkracht stimuleert het gewenste gedrag door er positieve versterkers aan te verbinden. Er zijn verschillende soorten versterkers:
- Sociale versterkers: compliment geven, duim omhoog, aai over de bol.
- Ruilversterkers: fiches, kaartjes, enzovoorts, die ingeruild kunnen worden voor iets anders.
- Activiteitenversterkers: uitvoeren van een leuke activiteit (tekenen, spelletje op de computer, puzzelen, enzovoorts).
- Materiële versterkers: sticker, diploma, versnaperingen, enzovoorts.

Richtlijnen voor de keuze van versterkers
Ga uit van de hierboven beschreven hiërarchie. Het is niet juist om te starten met materiële beloningen wanneer een leerling ook gevoelig is voor complimenten. Leerlingen met ADHD missen echter vaak de gevoeligheid voor sociale versterkers. Voor kinderen met ADHD is het moeilijk de relatie te ervaren tussen hun gedrag en de gevolgen. Een beloning moet voor deze kinderen zeer expliciet en interessant zijn, anders valt hij niet op. Bovendien moet hij direct volgen op het gedrag. Gebruik altijd een sociale versterker naast een materiële. Pas de keuze altijd aan het individuele kind aan: leeftijd, niveau, interesse, problematiek. Of een versterker werkt is voor een deel afhankelijk van degene die hem geeft. De relatie tussen de leerkracht en de leerling speelt een grote rol.

Versterkersmenu
Vooral bij minder gemotiveerde kinderen werkt een versterkersmenu stimulerend. De leerling kiest zelf uit verschillende beloningen (door hem zelf gekozen). Gewenning zal hierdoor minder snel optreden.

Voorbeeld van een versterkersmenu

Contract of afsprakenkaart
Er kan gebruik gemaakt worden van een contract of een afsprakenkaart. Hierin kunnen de leerkracht en de leerling samen beschrijven om welk doelgedrag en welk probleemgedrag het gaat en hoe zij proberen het doelgedrag vaker te laten voorkomen. Zowel de beloning als de consequenties die volgen op probleemgedrag kunnen omschreven staan.

Voorbeeld van een contract