abonneer je op mijn twitter!

woensdag 16 november 2011

De pester


De persoon (of groep) die negatieve handelingen verricht en/of agressief is, wordt de pester(s) genoemd. Pesters hebben snel in de gaten welke kinderen gemakkelijk aan het huilen te brengen zijn. De pesters zijn mondiger en lichamelijk sterker dan het slachtoffer. De pesters zien het slachtoffer eigenlijk als waardeloos.

Eenzaam
Soms pesten de pesters ook omdat ze zich eenzaam voelen. Een belangrijk kenmerk van de pestkoppen is hun agressie jegens leeftijdsgenoten en volwassenen. Deze kinderen zijn vaak impulsief, hebben een sterke behoefte om anderen te domineren en hebben vaak een relatief positief zelfbeeld of juist een heel negatief zelfbeeld. Beide vormen kunnen voorkomen. Veel pestkoppen hebben een gering vermogen zich in te leven in de rol van hun slachtoffers. Tenzij ze natuurlijk zelf slachtoffer zijn geweest. In dat geval weten ze wel hoe het voelt maar toch gaan ze door omdat ze nu de macht ervaren die ze toen juist niet hadden. Het gevoel van macht overstijgt dus het gevoel van empathie.

Pesters kunnen zich in een klas zelf onveilig voelen en zetten hun frustratie om in agressie tegen een klasgenoot. Sommige pesters zijn in het verleden zelf zondebok geweest en nemen als reactie daarop het heft in eigen handen. Een aantal leerlingen pest omdat ze denken dat het stoer staat, omdat het erbij zou horen, omdat ze slechts op pestende manier met anderen om kunnen gaan, of omdat ze denken dat het van hen wordt verwacht.

Eigenwaarde
Leerlingen leren hun eigenwaarde onder andere af te meten aan de mate waarin ze hun klasgenoten kunnen overtreffen. Ze kunnen anderen omlaag proberen te drukken omdat ze denken zo zelf beter naar voren te komen. Meestal pesten ze alleen als ze in een groep zijn, of voldoende (passieve) medestanders hebben.

Uit onderzoek is gebleken dat ouders vaak niet weten dat hun dochter of zoon een pester is. De plaats in het gezin kan ook een oorzaak zijn van pestgedrag. Een kind dat bijvoorbeeld thuis altijd moet opboksen tegen een oudere broer of zus, zal op school sneller gaan concurreren met anderen. Heel in het algemeen zou je kunnen zeggen dat de redenen waarom iemand gaat pesten voor een groot deel terug te voeren zijn op de manier waarop die persoon thuis behandeld is.

Relatie ouders
Als de relatie met de ouders al vroeg slecht was en zij maar weinig belangstelling voor het kind toonden, heeft dat kind een grote kans een treiteraar te worden. Als agressief gedrag van het kind niet aan banden gelegd wordt, is de kans dat het kind uitgroeit tot een pester nog groter.

Kinderen die pesten hebben vaak niet door dat ze een gepest kind pijn en verdriet doen. Soms is dat zo erg dat een gepest kind daar de rest van zijn leven last van blijft hebben. Pesters kunnen zelf ook vaak niet meer stoppen met pesten. Ze denken soms dat andere kinderen het ook leuk vinden en hen bewonderen maar ze hebben niet door dat dat niet zo is. Veel kinderen die pesten, weten vaak niet waar zij mee bezig.

Indien het pestgedrag voort komt uit eigen onzekerheid dan is het kenmerkend dat:

  • Een pestkop vaak eigen onmacht en zwakheid wil verbloemen.
  • Veel pestkoppen een negatief zelfbeeld hebben dat zij overschreeuwen met bravoure tegenover een leerling die zij als ‘zwakker’ beschouwen. Op die manier proberen pestkoppen voor zichzelf een hogere plaats in de groep (‘de pikorde’) te verwerven.
  • Het ook kan zijn dat ze andere kinderen pesten om te voorkomen dat ze zelf gepest worden.
  • Pesters vaak ongelukkig kinderen zijn: zij krijgen bijvoorbeeld thuis en/of op school te weinig aandacht of zij hebben leerproblemen op school.
Pestkoppen
Daarnaast is er een groep van passieve pestkoppen. Dit zijn de meelopers en handlangers die zelf gewoonlijk niet het initiatief nemen. De pester durft in zijn eentje niet te pesten. De kinderen die bij zo’n pester horen zijn zelf vaak ook bang dat ze gepest worden. Door het vriendje te zijn met de pester, hopen ze dat ze zelf niet worden gepest of dat er over hen geroddeld wordt.

De kenmerken van de passieve pestkoppen zijn vaak een combinatie van de kenmerken genoemd bij pestkoppen en slachtoffers. Zo kunnen onzekere en angstige leerlingen soms tot de groep passieve pestkoppen worden gerekend (Olweus 1992).

De meelopers zijn meestal zelf bang voor de pester en laten hem meestal vallen als hij (de pester gezichtsverlies leidt.

1 opmerking: