Wat is pesten?

Onder pesten wordt verstaan: het langdurig uitoefenen van geestelijk en/of lichamelijk geweld door een persoon of een groep tegen een eenling die niet in staat is zich te verdedigen. Pesten is een vorm van agressie en kan vele vormen aannemen. Kinderen kunnen worden nageroepen, uitgescholden of belachelijk gemaakt worden.

Soms worden kinderen ook vernederd of wordt er geslagen, geschopt, geknepen of onder dwang vastgehouden. Maar pesten kan ook een passievere vorm aan nemen, waarbij het kind wordt buiten gesloten en genegeerd, of er worden vieze gebaren gemaakt en gezichten getrokken, iets wat net zo pijnlijk kan zijn als schelden of slaan.

Het verschijnsel pesten onder kinderen heeft ongetwijfeld altijd bestaan. Veelal wordt aangenomen dat het pesten niet alleen ernstigere vormen aanneemt, maar ook omvangrijker is dan tien of vijftien jaar geleden. Hoewel velen bekend zijn met het probleem is men pas in de jaren zeventig begonnen met het bestuderen van dit verschijnsel.

In een grootschalig onderzoek in Scandinavië door Olweus (1986) werd duidelijk dat pesten een kwaadaardige vorm van agressie is. Olweus rekent af met een aantal onjuiste opvattingen over pesten, bijvoorbeeld dat pesten gezond zou zijn voor de ontwikkeling van het kind. Dit is een bepaalde vorm van de algemene veronderstelling dat ontwikkeling kan worden gestimuleerd door een extreme uitdaging of belasting.

Bij pesten pakt dat echter helemaal verkeerd uit. Slachtoffers van pesten kunnen zonder gerichte maatregelen van opvoeders hun situatie nauwelijks veranderen.

Olweus vond bovendien dat pesterijen zowel voor het slachtoffer als voor de dader nadelige gevolgen kan hebben.

Kinderen die regelmatig het slachtoffer zijn van pesterijen vertonen meer depressieve symptomen en lopen als gevolg daarvan een verhoogd risico om andere problemen te krijgen, bijvoorbeeld slechtere schoolprestaties, een lagere zelfwaardering en lichamelijke klachten. Daders lopen later als adolescent en jongvolwassene, in vergelijking met leeftijdsgenoten, een verhoogde kans op betrokkenheid bij criminaliteit.